"W naród wołając: Więzy rwij!"
30 maja 1974 roku znakomity reżyser i scenograf - Konrad Swiniarski zaprezentował na Dużej Scenie Starego Teatru w Krakowie "Wyzwolenie" Stanisława Wyspiańskiego. Niesłychane widowisko, wywołujące wielość emocji, powodowało, że sztuka stała się ogromnym doznaniem teatralnym. Doznaniem przyciągającym na widownię rzesze ludzi. W bieżącym roku przypada 35 rocznica premiery tego spektaklu, który głęboko wpisał się w tradycję teatru polskiego.
"Wyzwolenie"
Stanisław Wyspiański dzieło "Wyzwolenie" popełnił w 1902 r. Jest to utwór wielowątkowy, traktujący o wyzwoleniu człowieka, wyzwoleniu Polaka, wysuwający na pierwszy plan aktualny problem ówczesnej Polski - problematykę odrodzenia kraju. Konrad Swiniarski był ceniony właśnie za to, że w swojej interpretacji nie pominął żadnego z tych elementów. Treść sztuki to walka głównego bohatera - Konrada o zmiany ideologiczne, o zmianę mentalności społeczeństwa. Konrad, przychodzący zza światów, chce obudzić naród z letargu, z uśpienia, poprzez przygotowanie spektaklu na deskach krakowskiego teatru, do czego namawia go Muza. To sztuka ma być jedyną prawdą, która ocali naród.
"Wyzwolenie" pokazuje również rozwarstwienie i destrukcyjną niezgodność społeczeństwa, niepotrafiącego dojść do konsensusu. Sztuka była tak wyreżyserowana, że powodowała u widza wzruszenie, wprawiała w zachwyt, jednocześnie ironicznie ukazując gorzką prawdę braku solidarności. Na uznanie zasługują także aktorzy wcielający się w bohaterów dramatu. Postaci stworzone przez Jerzego Trelę (Konrad) czy Annę Polony (Muza) przyczyniły się do sławy i rozgłosu "Wyzwolenia". Za niesamowity sukces całej ekipy pracującej nad spektaklem można uznać zdobycie nagrody na najważniejszym w tamtych czasach belgradzkim festiwalu teatralnym BITEF.
Później sztuka była wystawiana jeszcze wielokrotnie na deskach innych teatrów, a Stary Teatr w Krakowie powrócił do tego dzieła, tym razem w reżyserii Mikołaja Grabowskiego.
Aneta Olender
Teatralia Olsztyn
6 czerwca 2009
35. rocznica premiery "Wyzwolenia" w reż. K. Swinarskiego w Teatrze Starym