Słów kilka o znaku
Niełatwo jest napisać dobrą pracę o teatrze. Temat ten jest rozległy, głęboki i bardzo trudny do uchwycenia. Z tego też powodu warto oprzeć się oraz przyjrzeć rozprawom znanych teoretyków sztuki i teatru, którzy tej dziedzinie poświęcili życie.
Przedmiotem zainteresowań autorki książki "W kręgu czeskiej semiotyki teatru", Doroty Żygadło-Czopnik, jest postać sławnego czeskiego teoretyka teatru Ivo Osolsobě'a, jego poglądy oraz ewolucja pojęcia semiotyki według tego badacza teatru. Warto przybliżyć postać czeskiego autora. Ivo Osolsobě jest to pochodzący z Brna krytyk literacki, teoretyk teatru, reżyser sztuk teatralnych, a także twórca artykułów oraz rozpraw na temat semiotyki.
Autorka w swoim dziele porusza problem teatru jako narzędzia komunikacji międzyludzkiej, nie jako samego spektaklu, pewnego odegrania ról, ale interakcji pomiędzy aktorem, a widzem, wytworzeniem się swoistej więzi pomiędzy nimi, która właśnie ułatwia wymianę oraz odbiór wrażeń. Czeski teoretyk podkreślał wręcz całą hierarchię sytuacji bądź systemów komunikacyjnych. Punktem do tego typu rozważań jest semiotyka, zrozumienie teorii znaku oraz komunikacji. Termin "semiotyka" wprowadził John Locke. W tym pojęciu zawierają się trzy powiązane ze sobą elementy: znak, kod oraz kultura, które wzajemnie przenikają się, tworząc cały system. Semiotyka dzieli się dodatkowo na trzy dziedziny: syntaktykę, semantykę oraz pragmatykę.
Dorota Żygadło-Czopnik w sposób bardzo dokładny kolejno omawia problematykę oraz teorię związaną z semiotyką. Ukazuje możliwości i ograniczenia tej dziedziny, rozważa dokładnie założenia semiotyki, zapoznaje czytelnika z istotną Praskiego Koła Lingwistycznego w dwudziestym wieku oraz jego działalnością. Co więcej, przybliżona zostaje nam także sylwetka Ivo Osolsobě, jego dokonania oraz badania przeprowadzone w dziedzinie ewolucji teorii teatralnych od tych strukturalistycznych po tak zwaną "semiotykę jutra".
Pozycja ta napisana jest w bardzo przystępny sposób, który zachęca do zagłębienia się w proponowaną tematykę.
Marta Lichaj
Teatralia Śląsk
11 lutego 2010
Dorota Żygadło-Czopik
"W kręgu czeskiej semiotyki teatru. Ivo Osolsobě jako teoretyk teatru i musicalu"
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009.