Dramaturg niemiecko-górski
Dolny Śląsk to miejsce przyciągające artystów. Szczególny udział w tej materii mają Karkonosze, które zaczarowują pięknem, niepowtarzalnym klimatem i atmosferą. Gerhart Hauptmann nie był więc jedyną "ofiarą" tego miejsca, która postanowiła osiąść tu i tworzyć. Innym przykładem może być np. Caspar David Friedrich, jednak to nie on miał trzy domy, zamienione dziś w muzea, i to nie on jest bohaterem książki, przygotowanej przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
"Gerhart Hauptmann. W sześćdziesiątą rocznicę śmierci" to, mogłoby się wydawać, niepozorna publikacja zawierająca kilkanaście referatów przygotowanych przez grupę germanistów. Myliłby się jednak ten, kto by tak sądził. Niniejszy zbiór zawiera prace, z których każda skupia się na innym aspekcie twórczości tego niepoddającego się jednoznacznej ocenie artyście. Dziesięć referatów zostało poprzedzonych krótkim wstępem Grażyny Barbary Szewczyk, w którym autorka zarysowuje postać Hauptmanna jako wybitnego, ale jednocześnie cierpiącego twórcy. Każdy kolejny tekst badawczy poszerza obraz zarówno samego pisarza, jak i jego twórczości.
Każdy zamieszczony tekst cechuje się szczegółowością i wnikliwością. Możemy poznać więc przekrój występujących w jego dramatach postaci kobiecych (Grażyna Kurpińska "Postaci kobiece w dramatach Gerharta Hauptmanna"), przestudiować jego stosunek do Berlina (Ewa Mazurkiewicz "Obrazy z Berlinem w tle. Miasto w wybranych utworach Gerharta Hauptmanna"), a także dowiedzieć się, jak wpłynęło na życie i twórczość dramaturga spotkanie z niezwykłym reżyserem (Zbigniew Feliszewski "Gerhart Hauptmann i Konstanty Stanisławski"). Ponadto opublikowane analizy dramatów wykazują, że pisarz sięgał do elementów baśniowych i mitycznych (Nina Nowara "Motyw kobiety fatalnej w wybranych utworach Gerharta Hauptmanna"). Natomiast tekst Grażyny Mucharskiej "Gerhart Hauptmann na łamach polskich czasopism kulturalnych 1945-1990") pozwala prześledzić recepcję jego utworów, przeniesionych na scenę, co decydowało o jego popularności na przestrzeni lat.
Zbiorek czyta się bardzo szybko, ponieważ napisany jest płynnym, przystępnym językiem w sposób lekki i interesujący. Na końcu umieszczone są krótkie notki w językach rosyjskim oraz niemieckim mówiące o zawartości książki. Po skończeniu lektury Gerhart Hauptmann przedstawia się jako człowiek pełen sprzeczności, obdarzony niezwykłym talentem i fantazją, zafascynowany światem nadprzyrodzonym, co znajdowało wyraz w jego tekstach, konstruowanych w przemyślany i oryginalny, a jednocześnie bardzo wyrazisty sposób. Twórca, który budził kontrowersje, ponieważ dążył do kompromisów i nie potrafił określić się politycznie, ale na pewno dużo wniósł do dramaturgii światowej, co znalazło odbicie w uhonorowaniu go Nagrodą Nobla.
Joanna Marcinkowska
Teatralia Zielona Góra
16 marca 2010
"Gerhart Hauptmann. W sześćdziesiątą rocznicę śmierci"
red. Grażyna Szewczyk
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Katowice, 2006.