Teoria przestrzenna
Świat, w jakim żyjemy, jest określany przez rozmaite czynniki. Nie mamy wpływu na to, w jakiej rodzinie, w jakim miejscu i w jakich czasach się rodzimy. Rodzimy się i już. Dopiero dorastając, gdy rysują się przed nami drogi, jakie chcielibyśmy obrać, perspektywy, których chcielibyśmy doczekać - podejmujemy decyzje, wybieramy. Wybieramy, kim chcemy być, co robić, czym się zajmować. Rzecz jasna, nie wszystko, czego pragniemy, jest nam dostępne. Nie do wszystkiego dotrzemy, nie wszystkie marzenia się spełnią, a plany zostaną zrealizowane. Próbujemy jednak i możemy mieć przynajmniej nadzieję na powodzenie.
Budujemy swoje otoczenie na określonej przestrzeni. Na ogół przestrzeni tej nie lubimy przesadnie ograniczać. I o ile najważniejsze jest najbliższe, najwęższe otoczenie - dom, to świadomość dostępności całego świata lub jego większej części jest szalenie istotna. Niezależnie od tego, czy należymy do podróżników-pasjonatów zwiedzających każdego roku kolejnych kilka krajów, czy jesteśmy kanapowymi obserwatorami wędrówek innych. To bez znaczenia, najważniejsze jest to, że ograniczają nas jedynie własne chęci lub czynniki materialne, które wszak możemy zmienić.
A co ze światem niepełnosprawnych? Ludzi, których wszechświat ograniczony jest do miejsc, w których mogą sobie sami poradzić. Ograniczony przez przeszkody i bariery, których większość z nas nie dostrzega.
"Spatial Theory"
Bill Shannon, genialny tancerz, doskonały performer, od urodzenia nie jest w pełni sprawny. Całe życie towarzyszą mu kule. Również w tańcu. Dzięki niezwykłym umiejętnościom, połączonym z niesamowitym samozaparciem osiągnął w swych scenicznych ruchach (z pogranicza hip-hopu i breakdance) zachwycającą płynność. Nie przeszkodziły mu w tym nieodłączne kule. Przeciwnie, uczyniły z Shannona artystę bardziej wyrazistego, podkreśliły jego talent.
"Spatial Theory" może być opowieścią o tym, jakie jest to nasze terytorium. Do jakiego obszaru je ograniczymy, co w nim umieścimy i czy w razie zagrożenia będziemy go bronić. Bardzo istotne jest również to, w jakim stopniu spersonalizujemy swój teren. I opowieścią o tym, jaka jest przestrzeń Shannona. Według psychologów: "zachowania terytorialne, obejmujące zajmowanie danego obszaru, ustanawianie kontroli nad nim, nadawanie mu cech osobistych, a także myśli, przekonania i uczucia dotyczące tej przestrzeni (...) służą ważnym motywom i potrzebom istoty ludzkiej."1
Każda jednostka, zależnie od indywidualnych cech, określa poziom kontroli i personalizacji terytorium.
Oglądając występ Billa Shannona, można pomyśleć, że potrafi zawładnąć przestrzenią. Wypełnią ją sobą po brzegi, nie zostawiając miejsca na wątpliwości - on jest władcą tego terenu. Być może jest to rekompensata za ograniczenia materialnego świata, a być może po prostu niezwykły talent i porywająca charyzma artysty.
Kaja Owczarczyk
Teatralia Warszawa
12 października 2010
1 P.A. Bell, Th.C. Greene, J. D. Fisher, A. Baum, "Psychologia środowiskowa", GWP 2004.
Bill Shannon
"Spatial Theory"
koncepcja i wykonanie: Bill Shannon
9. Międzynarodowy Festiwal Tańca Współczesnego Ciało / Umysł, Warszawa 23 września - 2 października 2010 r.