Dolnośląski Festiwal... humanistyczny?
W ramach Dolnośląskiego Festiwalu Nauki wyszczególnione zostały takie dziedziny nauki, jak "Nauki humanistyczne" i "Obrazy sztuki", dzięki czemu festiwal swoim zasięgiem mógł objąć nie tylko umysły ścisłe, ale również amatorów teatru czy entuzjastów tematyki filologicznej. I właśnie takie trzy projekty - dość różnorodne, a jednak posiadające wspólne mianowniki - postaram się podsumować.
Pierwszym wydarzeniem, które chcę tutaj przywołać, były warsztaty pt: "Feminist(k)a o języku. Czy w polszczyźnie jest miejsce dla chirurżek, architektek i filolożek?", przygotowane przez twórczynie sekcji feministycznej przy Studenckim Kole Naukowym Językoznawców. Studentki, prowadzące warsztaty, zaprezentowały szereg przykładów zaczerpniętych z języka używanego na co dzień w mowie, prasie, Internecie, aby udowodnić tezę, że język polski jest bardzo niesprawiedliwy w stosunku do żeńskich form poszczególnych części mowy czy też nazw zawodów oraz wykonywanych funkcji. Kwestii nazw zawodów poświęcone zostało również praktyczne ćwiczenie pozwalające na indywidualne zmierzenie się z problemem braku spopularyzowanych żeńskich odpowiedników w kontekście takich zawodów, jak cukiernik, naukowiec czy chirurg. W swoich rozważaniach postawiły tezę, że stosowanych aktualnie form nie można zmienić w sposób rewolucyjny i na pewno nie temu służą tego typu spotkania i dyskusje, ale można na ten problem zwracać uwagę i poszukiwać jak najmniej inwazyjnego rozwiązania.
Kolejnym elementem cyklu warsztatów filologicznych było spotkanie na temat "Najmniejszego języka świata", a więc tzw. metajęzyka. Ten wciąż nieco obcy dla nas problem stał się podstawą do bardzo ciekawych rozważań zorientowanych na uniwersalność języka, jego ponadnarodowość czy nawet ponadkulturowość. W ramach Naturalnego Metajęzyka Semantycznego (NMS) naukowcy badający to zjawisko, wytypowali grupę 63 wyrazów sklasyfikowanych w piętnastu tematycznych podkategoriach, dzięki którym komunikacja interpersonalna zostaje w niebywały sposób uproszczona. Tego rodzaju warsztaty mogłyby być doskonałą nauczką dla tych, którzy bronią stwierdzenia, że w kwestiach językowych wszystko już zostało wymyślone i powiedziane, a dorobek językowy, z którego korzystamy obecnie jest niezmienny od setek lat. Dzięki bowiem takim pracom, jak te poświęcone NMS, dowodzi się, że terra incognita w badaniach nad językiem jest wciąż niezwykle rozległa.
I wreszcie wątek teatralny, spektakl "Awantura w Chioggi" C. Goldoniego, przygotowany przez uczniów X LO we Wrocławiu. Muszę się na wstępie odrobinę usprawiedliwić, bowiem tego rodzaju przedstawienie pozostaje daleko w tyle za tą estetyką teatralną, której osobiście poszukuję. Przyzwyczajona do teatru mocno awangardowego, czuję się bardzo wyobcowana w zderzeniu z prostymi scenkami teatralnymi, które bardziej kojarzą mi się ze szkolną akademią aniżeli z prawdziwym teatrem. Chcąc być jednak sprawiedliwą wobec twórców wspomnianego spektaklu, nie mogę umieszczać go w jednej kategorii z najlepszymi teatrami w kraju, bo byłoby to dla nich po prostu krzywdzące. A zatem w swojej roli - przedstawienia dla młodych widzów, nieskomplikowanego fabularnie, wywołującego jedynie pozytywne emocje i wolnego od wzbudzania refleksji w widzach - sztuka ta z pewnością wyczerpała wszystkie wymienione elementy. Dla początkujących aktorów występ na scenie przed - bądź co bądź - sporą publicznością, wydawał się nie stanowić problemu, gra przychodziła im z łatwością, a przy tym odczuwalna była ich radość i dobra zabawa. Sztuka opowiadająca o zawiłych losach kilku przyjaciół o zbyt ognistych temperamentach przykuła uwagę młodych widzów, którzy będąc bardzo wymagającymi, nie poświęcają swojej cennej uwagi na nieinteresujące spektakle, więc to jest chyba ewidentny sukces "Awantury w Chioggi".
Katarzyna Mikołajewska
Teatralia Wrocław
24 września 2011
Feminist(k)a o języku. Czy w polszczyźnie jest miejsce dla chirurżek, architektek i filolożek? Uniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Polskiej, 19 września 2011 r.
Najmniejszy język świata, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Romańskiej, 19 września 2011 r.
"Awantura w Chioggi" C. Goldoniego - spektakl X LO we Wrocławiu, Politechnika Wrocławska, 20 września 2011 r.
XIV Dolnośląski Festiwal Nauki 2011, 16-21 września 2011 r.