Przy¶piewki z Muzami - czyli o zmaganiach twórczych na weso³o
Tuwim by³ jednym z niewielu poetów, którzy, jak W³adys³aw Seby³a czy Boles³aw Le¶mian, tak szczegó³owo zg³êbia³ problematykê wyra¿alno¶ci rzeczywisto¶ci za pomoc± instrumentarium werbalnego. O mocy sprawczej s³owa i niemocy twórczej, a ujmuj±c szerzej, o autorze i jego dziele, opowiedzia³ w swoim debiucie re¿yserskim Mariusz Babicki - miêdzy innymi s³owami poezji Tuwima w³a¶nie.
Pierwsze wyst±pienie w roli re¿ysera odtwórca roli Hajmona w "Antygonie" Prochackiego ma ju¿ za sob±. Takich juweniliów w tej¿e dziedzinie nie powstydzi³by siê ¿aden z tuzów wspó³czesnej re¿yserii. W "Spotkaniu z Autorem" szczerzy siê do widza maska komedianta, której rewersem jest wyraz dramaturgicznej zadumy, któr± uwiarygodniaj± na scenie melodie skomponowane do s³ów poezji autora "Sokratesa tañcz±cego".
Ich wykonawczyniami s± trzy postacie kobiece, swoiste muzy opiekuj±ce siê Poet±, próbuj±ce rozbudziæ ka¿dym gestem wenê twórcz± u swego wychowanka. Z pietyzmem przygotowuj± jego stanowisko pracy, podk³adaj± papieroska w paczce, zalewaj± herbatê w szklance, czuwaj±, by nic podczas procesu literackiego stawania siê nie stanê³o na przeszkodzie, by ukoñczyæ dzie³o. Efekty tych dzia³añ s± ró¿ne. D¼wiêki dobiegaj±ce z zepsutej rury kanalizacyjnej dekoncentruj± pisz±cego, a gdy po interwencji hydraulika ma ju¿ siadaæ i tworzyæ na nowo, do drzwi dobija siê przedstawiciel z bran¿y przemys³owej chc±cy przeprowadziæ wywiad z Autorem. Ostatecznie pisarzowi udaje siê ukoñczyæ dzie³o - dramat, który w trybie natychmiastowym zostaje wystawiony na scenie.
Choæ u¿yta w przedstawieniu topika teatru w teatrze jako jedna z form metatekstowo¶ci nie jest nowym rozwi±zaniem dramaturgicznym, to w spektaklu Babickiego wydaje siê naturaln± sceniczn± kontynuacj± zamys³u wpisanego w scenariusz sztuki. Autor zasiada na widowni, a na scenie dzieje siê jego jednoaktówka o cz³owieku - Johnie Nobodym - który, chc±c zaoszczêdziæ dalszego ¿ycia w nêdzy swojej rodzinie, decyduje siê pope³niæ samobójstwo i sprzedaæ prawa autorskie do swojej ¶mierci mediom. Podczas próby tego widowiska bohater ginie od domniemanej ¶lepej kuli pistoletu, który dosta³ od g³ównodowodz±cego ca³ym koncernem prasowo-radiofoniczno-kinematograficznym. Tragifarsa dobiega koñca, a wraz z ni± ca³y spektakl.
"Spotkanie z Autorem" to nie tylko rewelacyjna aran¿acja s³ów Skamandryty w wykonaniu trzech aktorek prezentuj±cych znakomity warsztat wokalny, ale i doskona³a zabawa z popularnym tematem, eksplorowanym zarówno przez teatr, jak i kino wspó³czesne - motywem twórcy i jego zmagañ z materi± s³owa. Babicki pobawi³ siê nim na sposób allenowski, nadaj±c ca³o¶ci wymiar komedii z elementami farsy i parodii. Do czo³ówki scen budz±cych entuzjastyczny ¶miech na widowni nale¿a³y zw³aszcza te z "byd³em czytaj±cym napisy na ekranie kinowym i komentuj±cym fabu³ê filmu" oraz ¶wietnie rozegrany dialog Autora z hydraulikiem, którego komizm opiera³ siê na kompletnie niezrozumia³ym ¿argonie ¶rodowiskowym fachowców od kranów.
Atutami spektaklu Babickiego s± przede wszystkim dwa elementy: dobry scenariusz i gra aktorska. Wspomniana ju¿ rewelacyjna oprawa muzyczna, któr± zawdziêczamy kompozycjom Rafa³a Krzychowca i wykonaniu Agnieszki Przekupieñ, Igi Drzymkowskiej oraz Moniki Tyburskiej - trzech muz w zwiewnych sukienkach - to kolejny z nich. Je¶li chodzi o mêsk± czê¶æ obsady, to na plan pierwszy wysuwa siê gra Karola Prochackiego - odtwórcy roli Autora - oraz Kacpra Ruciñskiego, który na wielu frontach scenicznych (aktualnie najg³o¶niejszym z nich jest ten kabaretowy) dowiód³ ju¿, ¿e czuje siê na nich jak ryba w wodzie.
Za "Spotkanie z Autorem" Mariuszowi Babickiemu nale¿± siê wielkie brawa. To kawa³ dobrej, przemy¶lanej re¿yserskiej roboty. Szczególnie wa¿ny okaza³ siê tu dobór materii dramaturgicznej, zw³aszcza wplecione w spektakl teksty autora "Rzeczy czarnoleskiej". A skoro ju¿ o Tuwimie mowa: mo¿e w przysz³o¶ci da³oby siê w podobny sposób "ugry¼æ" innego twórcê z okresu miêdzywojnia? Tam materia³u komediowego u poezjotwórczych szarlatanów nie brakuje.
Anna Ko³odziejska
Teatralia Trójmiasto
Nr 15 (15)
16 kwietnia 2012
Teatr Off De Bicz (Sopot)
"Spotkanie z Autorem"
na podstawie tekstów Juliana Tuwima
re¿yseria: Mariusz Babicki
scenariusz: Pawe³ Niewiadomy, Mariusz Babicki
muzyka: Rafa³ Krzychowiec
obsada: Iga Drzymkowska, Agnieszka Przekupieñ, Monika Tyburska, £ukasz £awniczak, Karol Prochacki, Kacper Ruciñski, Piotr Urbaszek
premiera: 12 kwietnia 2012 r.