O chorobach współczesności
V KKK w Teatrze Śląskim rozpoczął spektakl "Dynastia" w reżyserii Natalii Korczakowskiej. Twórcy, poprzez nawiązanie do serialowego mitu, poruszyli problematykę "schorzeń" nękających dzisiejszego człowieka. Władza, bogactwo, sława i wieczna młodość to wątki obecne zarówno w familii Carringtonów, jak i w polskiej rzeczywistości.
Emitowana w latach osiemdziesiątych w Stanach Zjednoczonych opera mydlana, w Polsce szczyt swojej popularności osiągnęła w latach dziewięćdziesiątych. Mimo tego, że trudno odnaleźć się w gąszczu intryg mieszkańców Dallas, każdy, kto choć raz obejrzał odcinek tej wysokobudżetowej produkcji, z pewnością kojarzy wytworną, histeryczną postać Krystle, femme fatale - Alexis czy zaprzątniętych interesami rodzinnej firmy panów - Blake'a, Jeffreya i Dextera.
W przedstawieniu Teatru Dramatycznego z Wałbrzycha w centrum scenicznych wydarzeń znajduje się Steven, młodszy syn Blake'a i Alexis, homoseksualista chory na AIDS, zamknięty w szpitalu dla przewlekle chorych. Odizolowany i wykluczony z dynastii mężczyzna początkowo nie bierze udziału w finansowych rozgrywkach rodzinnej firmy. Z pozoru obojętny i niewzruszony, zmagający się z egzystencjalnymi dylematami, w rzeczywistości igra z otoczeniem. To o jego głos toczy się batalia mężczyzn z rodu, starających się przekazać nadwyżki finansowe spółki Departamentowi Wojny, co gwarantowałoby im jeszcze większe profity, a tym samym - utrzymanie znaczącej pozycji społecznej.
Przedstawiony na scenie świat oddaje atmosferę filmowej "Dynastii". Raz po raz słyszymy dobrze znany muzyczny motyw autorstwa Billa Contiego; zupełnie jak kiedyś, siedząc przed telewizorem, tak i teraz, dzięki spektaklowi, wkradamy się do salonów znanego rodu, śledząc jego największe sekrety i intymne wątki. Przyglądamy się iluzorycznej rzeczywistości Zachodu - przepełnionej bogactwem, zamieszkanej przez piękne i chimeryczne kobiety rozkochane w kosztownych futrach oraz eleganckich mężczyzn gustujących w drogich alkoholach.
Przemierzając wzrokiem przestrzeń pokoju, na telewizyjnym ekranie można dostrzec wizerunek Kennedy'ego - prezydenta, którego zastrzelono w Dallas. Z tym historycznym obrazem kontrastują symbole codzienności - pastelowej barwy poduszeczki, posągi i pióropusze, wygodny tapczan, krzesła dla obradującego zarządu przedsiębiorstwa. To wszystko składa się na plan pierwszy - oficjalny. W głębi sceny widzimy leżącego Stevena, rejestrującego za pomocą kamery własne emocje, a momentami również afekty członków rodziny. Obraz z kamery pojawia się na ekranie umieszczonym u góry sceny - dociera więc do widza podwójnie, wyraźniejszy jest jednak ten przekazywany przez medium. Ekran umożliwia bliską relację z postacią, powiększony wizerunek nie pozwala zataić żadnej emocji. Kamera wdziera się nawet w głąb ciała - w poszukiwaniu początków choroby. Ale czy szuka choroby Stevena? A może raczej, intuicyjnie wyczuwalnej, choroby trawiącej Amerykę?
Natalia Korczakowska, zainspirowana popularnym serialem, dokonała krytyki kapitalistycznego społeczeństwa, zafascynowanego amerykańską sagą. Umieszczając swoją "Dynastię" w szerszym kontekście (pojawiają się między innymi motyw greckiego łucznika, Filokteta, oraz wyraźne nawiązania do dramatu Tony'ego Kushnera "Anioły w Ameryce"), ukazała nie tylko pandemię AIDS, ale przede wszystkim - pogrążone w chorych namiętnościach społeczeństwo. Cywilizację nieznającą granic, pełną kłamstwa i obłudy (co świetnie przedstawia poprzedzająca finałowy monolog Alexis - Ireny Wójcik - scena seksualnej orgii), zaślepioną (niewidomy Blake nierozpoznający córki), wyzbytą uczuć (śmierć jako chwila na przejęcie władzy), resztkami sił podpierającą się na kalekiej złotej Statuetce Oscara - wiecznym marzeniu o szczęściu. "Chorzy" na luksus toną w przepychu, owładnięci żądzą zawłaszczania. A wszystko to zobrazowała z delikatną ironią, nutą dystansu i komicznym akcentem, aby przez ujawnienie mechanizmów "Dynastii" zdemaskować społeczeństwo.
Dorota Szewczyk-Świerniak
Teatralia Śląsk
Nr 4 (4)
30 stycznia 2012
Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego (Wałbrzych)
screlosis multiplex
"Dynastia"
reżyseria: Natalia Korczakowska
dramaturgia: Paweł Dobrowolski
scenografia: Anna Met
obsada: Małgorzata Łakomska, Irena Wójcik, Ewelina Żak, Andrzej Kłak, Robert Mania (gościnnie), Piotr Głowacki (gościnnie), Dariusz Skowroński, Adam Wolańczyk (gościnnie), Krzysztof Zarzecki (gościnnie) statysta: Aleksander Dworak
premiera: 20 czerwca 2010 r.
V Katowicki Karnawał Komedii, 25 stycznia - 5 lutego 2012 r.