"Jak gejsza bez kimona, Yoko Ono bez Lennona"
Yoko Ono: "... without Lennon" to performance taneczny krakowskiego duetu - Magdaleny Przybysz (Ono) i Ewy Szubstarskiej (Yoko). Jest on jednym z pięciu projektów nagrodzonych w ogólnopolskim konkursie "rezydencja/premiera 2009", zorganizowanym przez gdański Klub Żak.
Spektakl został zrealizowany w oparciu o improwizację, a dokładnie charakterystyczną dla tańca postmodernistycznego - kontakt/improwizację - technikę tańca opierającą się na fizycznym punkcie kontaktu. Inspiracji zaś krakowskim tancerkom dostarczyło życie i twórczość Yoko Ono, a w szczególności dwa performance artystki - "Drabina. Tak" z 1966 roku oraz "Drzewo życzeń" z roku 2008.
Podobnie jak Yoko Ono, Magdalena Przybysz i Ewa Szubstarska do udziału w kreowanym przez siebie widowisku, zaprosiły widownię. Jako że punktem wyjścia spektaklu było rozmarzenie czy może raczej zamarzenie, publiczność została poproszona o wpisanie na małych karteczkach swojego marzenia, które potem należało zawiesić na symbolicznym drzewku życzeń. Ten z pozoru błahy akt sprawił, że wytworzyła się jakaś szczególna więź między widownią a sceną, która w dość istotny sposób wpłynęła na odbiór dalszych wydarzeń.
"... without Lennon" to swoista opowieść o marzeniach. Początkowo Yoko i Ono to dwie różne postaci, szukające wciąż czegoś nowego. Próbują uchwycić nieustannie zmieniające się "tu i teraz". Poprzez taneczną improwizację ukazują widzom swoją osobowość, podkreślają swoją indywidualność. W miarę upływu czasu różnice między Yoko i Ono zaczynają się zacierać, by na koniec stworzyć harmonijną jedność.
Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że autorki performance'u traktują widza trochę po macoszemu - jakby nie wierząc, że będzie on w stanie odczytać ukryty w tańcu przekaz. Poza mową ciała posługują się więc także napisami wyświetlanymi w tle. Okazuje się jednak, że tekst nie pełni tu jedynie roli pomocniczej, ale poprzez kolejne jego transformacje w połączeniu z tańcem, muzyką i miksowanymi na żywo interaktywnymi obrazami wideo, wyświetlane słowa nabrały nowego znaczenia. Surrealistyczną konstrukcję dopełniał jedyny element scenograficzny, jakim jest drabina - owo symboliczne drzewo życzeń. Całość niesie za sobą ogromny ładunek emocjonalny i stwarza widzom wiele możliwości interpretacyjnych.
Performance duetu Yoko Ono to intrygujące wydarzenie, zachęcające do chwilowego "zamarznięcia" w czasie i ucieczki w błogi stan rozmarzenia. Zdecydowanie warto pozostać w tym stanie na dłużej.
Aleksandra Waśko
Teatralia Trójmiasto
6 kwietnia 2009
Scena Teatralna Klubu ŻAK w Gdańsku
Yoko Ono
"... without Lennon"
choreografia, taniec, proces: Magdalena Przybysz, Ewa Szubstarska
wideo edycja live: EleKTro mOOn Vision w składzie: Elwira Wojtunik and Popesz Csaba Láng
muzyka: Yoko Ono: "You", "Mind Holes", "Telephone piece", "Death of Samantha", "Kiss Kiss Kiss", Karpaty Magiczne "Queen of Snow", Maria Peszek "Marznę bez Ciebie"
w ramach konkursu "rezydencja/premiera 2009"
premiera: 25 marca 2009 r.