Patologiczny smutek
Żyła przez 28 lat. Cztery ostatnie z nich poświęciła pisaniu dla teatru i stworzyła pięć sztuk wpisujących się, czy raczej współtworzących nurt zwany "nowym brutalizmem".
"Zbombardowani" (1995), "Miłość Fedry" (1996), "Skinhead" (1997), "Oczyszczeni" (1998), "Łaknąć" (1998) i "Psychoza 4:48" to tytuły, które wywołały niejeden skandal i niejedną burzę, zarówno na scenach Wielkiej Brytanii, jak i na wielu scenach Europy. Dziś, dziesięć lat od samobójczej śmierci ich autorki - Sary Kane - uznane są przez krytykę i nierzadko stawiane obok dzieł takich twórców jak Beckett czy Szekspir.
Sarah Kane
Urodziła się 3 lutego 1971 roku, zmarła, wieszając się w toalecie szpitala, do którego trafiła po próbie samobójczej, 20 lutego 1999 roku. Cierpiała na psychozę maniakalno-depresyjną. Jej twórczość nasycona drastycznymi aktami przemocy, brutalną pornografią i katastroficzną wizją świata od początku wzbudzała niechęć krytyki. Oskarżano ją o nieuzasadnione niczym zamiłowanie do masakry, o epatowanie okrucieństwem tylko po to, żeby szokować, o brak głębi i spójnej myśli. Z czasem jednak dostrzega się w jej dramatach przejmujący zapis kondycji ludzkiej psychiki i zapis wartości rządzących naszym światem, nie całkiem przecież beznadziejny, choć rysujący się dość czarno.
Diagnoza, którą stawia sobie samej (?) w swojej ostatniej sztuce, budzącej bodajże najwięcej emocji z racji opisywanej w niej choroby i samobójstwa, to patologiczny smutek - wynikły z niezgody na zastaną rzeczywistość, nieumiejętność odnalezienia się w świecie. I choć zapisuje się w historii dramaturgii jako jedna z pisarzy "wyklętych", spowitych czarną chmurą mrocznej legendy, nie należy zapominać, że jej skromny w sumie dorobek - odmienił oblicze teatru, wprowadzając na deski sceny, dotąd okryte głębokim tabu, czyniąc tym samym teatr mniej odrealnionym i bliższym współczesności.
Katarzyna Mazur
Teatralia Częstochowa
20 lutego 2009
10 rocznica śmierci Sarah Kane