Teatralna przygoda
Biorąc do ręki "Alfabet teatru dla analfabetów i zaawansowanych", byłam przekonana, że dostaję kolejną sztywną słownikową pozycję dotyczącą teatru, sztuki, o której moim zdaniem w kategoriach ściśle naukowych pisać się nie powinno.
Jednak tak się nie stało. Autorem tego dzieła jest znany krytyk teatralny, literacki i plastyczny - Tadeusz Nyczek, człowiek znający życie teatralne od kulis, spędzający w teatralnych kuluarach dużo więcej czasu niż w bibliotekach teatrologicznych, jak sam o sobie pisze. I przez to już możemy spodziewać się czegoś innego, choć trochę nowatorskiego i bliższego czytelnikowi.
Otworzyłam na przypadkowym haśle, zaczęłam czytać... Jedno, drugie, trzecie i już wiedziałam, że taki zwyczajny słownik to to nie jest. Język używany przez Nyczka wprowadza nas w niezwykłą przygodę odkrywania na nowo pojęć, dotyczących tematyki teatralnej. Hasła stworzone są niejednokrotnie z dużą dozą humoru i dystansem, za każdym razem mają swój niepowtarzalny smak i z łatwością wprowadzają w świat teatru. Znajdziemy tu z pozoru najbanalniejsze hasło "aktor", ale i takie pojęcia, które wymagają wyższego stopnia wtajemniczenia. Jest to świetne podręczne kompendium wiedzy, które może być pomocne przed dalszym zgłębianiem tajemnic sztuki teatralnej. Zawiera ono 312 haseł, stworzonych tak, że niejednokrotnie każde można traktować jako odrębny rozdział, odrębną historię, jednocześnie 312 najważniejszych pojęć teatralnych, które wypada znać.
I poznać można dzięki autorowi. Stylistyka całości "Alfabetu..." pomaga spełnić założenie z tytułu. Sprawdza się, bo jest to lektura przyjemna i owocna zarówno dla osoby, która z teatrem żyje za pan brat, jak i dla laika, który sięga po nią, bo musi napisać coś o teatrze, a to dla niego tematyka rodem z kosmosu.
Zastosowana tu selekcja materiału, będąca koniecznością, ani trochę nie zuboża całości. Jest zachętą dla czytelnika, który chce wiedzę jeszcze bardziej zgłębić, bo może sięgnąć do źródeł bibliograficznych, które podaje autor. Nie ma tu haseł osobowych, gdyż stanowią one osobną kategorię terminologiczną, ani nazw szczegółowych, niepotrzebnych do poznania tego, co istotne w tematyce sztuki teatralnej.
Pozycja ta jest niezbędna nie tylko w biblioteczce każdego miłośnika teatru, ale i w każdej bibliotece szkolnej czy publicznej. Przybliża ona tematykę teatralną, promuje idee teatru, pomaga widzowi zrozumieć i odkryć tajemnice tej jakże ważnej instytucji kulturalnej, mającej wpływ na rozwój duchowy człowieka. Wszak nie samym chlebem żyjemy.
Anna Petynia
Teatralia Lublin
10 marca 2009
Tadeusz Nyczek
"Alfabet teatru dla analfabetów i zaawansowanych"
Wydanie II poszerzone i polepszone
Agencja Edytorska "EZOP" Warszawa 2005