Owad światowej sławy
Możemy być wdzięczni Przeglądowi Piosenki Aktorskiej za sprowadzenie do Wrocławia światowej sławy spektakli, takich jak "Die Fruchtfliege" ("Muszka owocówka") z Teatru Volksbühne w Berlinie. Dzięki takim działaniom możemy się przekonać, że określenie "spektakl światowej sławy" nie jest równoznaczne z określeniem "spektakl dobry".
"Die Fruchtfliege" to przedstawienie muzyczne. Jego akcja rozgrywa się niejako na trzech płaszczyznach jednocześnie. Mamy więc do czynienia z chórkiem, uczącym się śpiewać pod komendą pianisty, z grupą naukowców badających życie muszek owocówek oraz z grupą samych muszek owocówek zachowujących się w charakterystyczny dla siebie sposób. Wszystkie te postaci odgrywane są jednocześnie przez trzy aktorki i czterech aktorów. Wyjątkiem na tym tle jest aktor piąty - wyżej wzmiankowany przeze mnie pianista, którego tożsamość jest w każdym momencie spektaklu stała.
Jako muszki owocówki aktorzy przyczepiają sobie do oczu srebrne kulki i wyginają ręce na kształt skrzydełek. Jako naukowcy paradują w białych kitlach. A jako chór odśpiewują partie wspólne i partie solowe we wdzięcznym towarzystwie pianina. W całym spektaklu chodzi o to, że na podstawie zachowań muszek owocówek możemy przeanalizować zjawiska charakterystyczne dla stosunków damsko-męskich w analogii do człowieka. Cała miłość, zazdrość, wszelkie emocje, podszyte są chemią, chemią wywoływane i mają na celu li tylko przedłużenie gatunku. Gdzieś za tymi biosocjologicznymi mądrościami kryje się mimo wszystko pragnienie, aby dało się mówić o ludzkich emocjach przez pryzmat metafizyki. Głównym przesłaniem spektaklu byłoby więc podkreślenie człowieczego marzenia o czystości i szczerości uczuć.
Samo przesłanie odkrywcze nie jest, podobnie jak sposób jego podania, przemielony na drobny pył przez wszystkie popularnonaukowe publikacje na temat tego, dlaczego mężczyźni tak, a kobiety tak. Inscenizacyjnie spektakl jest mocno przeciętny, zwyczajna rewia dla średniozamożnego przedstawiciela klasy średniej. Poprawna, komediowa gra aktorska i całkowicie nieśmieszne, dość prostackie dowcipy dopełniają całokształtu tego światowej sławy spektaklu. Być może jestem huraoptymistką, ale wydaje mi się, że świat stać na coś lepszego.
Jolanta Nabiałek
Teatralia Wrocław
23 marca 2009
Volksbühne am Rosa-Luxemburg-Platz (Berlin)
"Die Fruchtfliege"
("Muszka owocówka")
reżyseria: Christoph Marthaler
scenografia: Anna Viebrock
dramaturg: Stefanie Carp
obsada: Hildegard Alex, Olivia Grigolli, Ueli Jäggi, Matthias Matschke, Josef Ostendorf, Bettina Stucky, Winfried Wagner, Stefan Wirth
30. Przegląd Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, 20-29 marca 2009r.