Spektakl Barbory Látalowej i kolektywu zdobył dwie z czterech nagród przyznawanych w ramach tegorocznej Czeskiej Platformy Tańca: Nagrodę Publiczności oraz Nagrodę za Reżyserię Światła (Robert Štěpánek).

Látalová jest absolwentką praskiego konserwatorium Duncan Centre i poza twórczością teatralną oraz tańcem pracuje również jako pedagog. W przeszłości prowadziła zajęcia z tańca i ruchu we francuskim liceum w Pradze oraz na wydziale aktorskim wyższej szkoły HINT w Norwegii. Od 2002 roku jest członkiem międzynarodowej grupy teatralnej NIE.

Karnawał zwierząt to interaktywny projekt choreograficzny dla dzieci i młodzieży na motywach suity francuskiego kompozytora Camilla Saint-Saënsa. Inscenizacja łączy ruch i taniec z elementami projekcji wideo, oryginalną muzyką i dźwiękami oraz grą światła i cienia. Zainspirowani światem zwierząt autorzy postanowili przenieść publiczność w przestworza, morskie głębiny, szum trawy i podziemne korytarze. Najbardziej interesujący w całym projekcie jest jednak nie sam temat, ale sposób, w jaki twórcy świadomie manipulują procesem konstytuowania i rozbijania poszczególnych ról, przede wszystkim roli widza i aktora-tancerza.

Spektakle dla dzieci z natury są interaktywne, ale twórcy Karnawału zwierząt wykorzystali swoje przywileje do granic możliwości i – na szczęście dla inscenizacji – ich strategia przyniosła owocne rezultaty. Również momenty kryzysowe, których w nieco ponadgodzinnym przedstawieniu było co niemiara, świadczą o sukcesie projektu. Zespół teatralny, w którego skład wchodzą cztery tancerki, stworzył spektakl o ponadczterdziestoosobowej obsadzie, w którym aktorki raz po raz wcielają się w role reżyserek i choreografek, a mali widzowie nieoczekiwanie przemieniają się w (czasami nieskoordynowanych i niezdyscyplinowanych) aktorów-tancerzy.

Spektakl zaczął się już we foyer kameralnego praskiego teatru PONEC, gdy jedna z tancerek poprosiła dorosłych o wejście na widownię, podczas gdy ponadpięcioletnie dzieci miały pozostać w holu. Młodzi widzowie stali się w ten sposób współtwórcami przedstawienia i czołowym filarem całej inscenizacji. Na początku tworzyli opozycyjną wobec widowni dorosłych wewnętrzną publiczność i uformowani w kształt okręgu oglądali taneczne popisy czterech tancerek. Po jakimś czasie role się jednak odwróciły – aktorki wcieliły się w postać reżyserek, a mali widzowie (w jednej lub kilku mniejszych grupach) przejmowali zadania tancerzy. Niektórzy po pewnym czasie tracili ochotę do grania, zaczynali się nudzić bądź też tęsknić za rodzicami, co powodowało ich powrót na zewnętrzną widownię. Również dorośli przekraczali niekiedy próg sceny i motywowali swe pociechy do większej aktywności. Machanie w stronę bliskich było normą po obu stronach symbolicznej rampy.

Pod koniec spektaklu role ponownie się odwróciły i aktorki postanowiły powrócić do swoich pierwotnych kreacji, jednak dla pobudzonych i rozbawionych dzieci nie od razu było to oczywiste. Scena przypominała więc przez moment salę przedszkolną, gdzie nauczycielki starają się opanować żywiołowych podopiecznych. Na koniec im się to jednak udało i dzieci znów przyjęły na siebie rolę zdyscyplinowanej wewnętrznej publiczności. Po oklaskach przedstawienie trwało dalej, płynnie przekształcając się w warsztaty plastyczne, w czasie których mali tancerze mogli się wyciszyć i opuścić świat inscenizacji.

Prosta, pozbawiona słów fabuła z pomocą projekcji wizualnych oraz efektownej gry światła i cienia stała się w rękach twórców narzędziem do ukazania kryzysowych momentów przedstawienia teatralnego i płynnych granic między poszczególnymi instancjami spektaklu. Látalová wykorzystała swoje umiejętności pedagogiczne i doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą, dlatego poza walorami artystycznymi projekt ma również dużą wartość dydaktyczną.

Daria Šemberová, Teatralia oddział zagraniczny

Internetowy Magazyn „Teatralia”, numer 96/2014

Czeska Platforma Tańca 2014

Karnawał zwierząt (Karneval zvířat)

koncepcja: Barbora Látalová

wykonanie i interpretacja: Barbora Látalová, Zdenka Brungot Svíteková, Michaela Suša, Jana Látalová, Jana Novorytová / Varonika Beňová

dramaturgia: Hana Strejčková

oprawa muzyczna: Pavol Rinowski

projekcje wideo: Petr Krušelnický, Jaroslav Hrdlička, Vojtěch Vaněk

koprodukcja: Taniec Praga / PONEC – teatr tańca