Spektakl The Illiad, który warszawska publiczność mogła obejrzeć podczas trzynastej edycji festiwalu Ciało/Umysł, stanowi metaforę zmian, które dokonują się w przestrzeni pod wpływem czasu. Opiera się na dialogu starego i nowego, tworzenia i destrukcji oraz stałości i zmiany. W swojej estetyce bardziej przypomina klasyczny performance niż teatr tańca.

Rytmiczny, precyzyjny ruch jest nośnikiem zmiany. To za jego pomocą powstaje mimochodem swoista choreografia. Nie dopatrujemy się w niej technik i form charakterystycznych dla tańca współczesnego. Siłę napędową sztuki stanowi sekwencja ruchowa regulowana przez oddech i wewnętrzny rytm istniejący gdzieś podskórnie, nie zawsze wyrażony w dźwięku, w muzyce.

Tytuł zapożyczony od eposu Homera stanowi wskazówkę interpretacyjną, podkreśla też upływ czasu, wyznacza strukturę sztuki. To nitka, na którą nanizane są kolejne korale chronologii: od starożytności po współczesność. Upływ czasu zaznacza się również w technologii konstrukcji. W pierwszej scenie obserwujemy dwóch mężczyzn przy pracy, jeden z nich rąbie pień drzewa siekierą, drugi piłą ręczną przecina na pół drewniany klocek. Kolejne prace wykonywane są przy użyciu nowoczesnych narzędzi, takich jak np. mechaniczne wiertarki. W spektaklu ujawnia się specyficzne myślenie o czasie w kategorii zmian następujących w przestrzeni, dlatego wehikułem opowieści uczyniono scenografię, burzoną i odbudowaną w coraz to innej formie.

The Illiad to spektakl kontemplacyjny, niedający łatwych odpowiedzi i wyrazistych tropów. Jego twórca, Felix Mathias Ott, zwraca uwagę na figurę konia trojańskiego, czyni z niego motyw przewodni, konstruuje nowe przestrzenie – nowe konie trojańskie będące czasem oszustwem, czasem iluzją, w której żyje człowiek. Scena przeobraża się na oczach widza, a powstające obrazy domagają się refleksji, zawieszenia wzroku, interpretacji. Zmaganie intelektu z poszukiwaniem powiązań i znaczeń pomiędzy poszczególnymi sekwencjami kończy się swego rodzaju hipnozą. Performerzy ─ Ante Pavic i Maik Riebort ─ budują na scenie wahadło z białych, dużych kul ─ perpetuum mobile wprowadzone w ruch kołysze się przed oczami widzów. Taniec białych kul na czarnym tle z gasnącym powoli światłem usypia rozum, działa hipnotycznie. To obraz, który zostaje głęboko pod powiekami. Ta scena zamyka dialog przeszłości i teraźniejszości, konstrukcji i dekonstrukcji, iluzji i rzeczywistości. Performance w reżyserii Felixa Mathiasa Otta można równie dobrze wyobrazić sobie w centrum sztuki współczesnej, blisko mu do estetyki i języka sztuk wizualnych.

Anna Galewska, Teatralia Warszawa

Internetowy Magazyn „Teatralia” numer 112/2014

Międzynarodowy Festiwal Tańca Współczesnego Ciało/Umysł

The Illiad

koncepcja, reżyseria i scenografia: Felix Mathias Ott

asystent: Helga Wretmann

muzyka: Alex Kassian

reżyseria światła: Martin Pilz

wykonanie: Ante Pavic, Maik Riebort

scenografia: Falko Purner

premiera: 16 czerwca 2014 w Berlinie

fot. Dieter Hartwig